Vertellingen uit Lönnagård

Met het helpen veranderen van groenterassen heb ik twee richtingen waar ik voor ijver.

1. Dat de planten zich lekker voelen en daarin help ik door de planten dát terug te geven wat zij erfelijk zijn kwijtgeraakt door wat veredeling genoemd word.
2. Dat het goede voeding voor mensen is met als voorschouw dat de mensheid in de nabije toekomst meer kwaliteitseten nodig heeft dat meer plantaardig en meer etherisch zal zijn. Minder materieel in dat opzicht.

Hier volgend leg ik in vogelvlucht het een en ander uit over de evolutie van de mens in relatie tot voeding en hoe deze voeding vandaag zo verworden is.

Het is een illusie dat de vroegere mens, prehistorisch en in de meer nabije geschiedenis, gezond at. Maar de natuur en dus ook wij mensen bezitten een wonderbaarlijke veerkracht, ook al is de voeding niet optimaal. Maar het eten was toen wel natuurlijk terwijl de industrie sinds 1800 chemische stoffen maakt die nog nooit eerder op Aarde voorkwamen waardoor wij mensen geen tijd hebben gekregen ons daaraan aan te passen.

In de huidige tijd heerst er volop een primitieve concurrentie en, in o.a. financieel opzicht, een chronisch gevoel van tekort. Grote bedrijven jagen het ideaal na nog groter te worden en nog meer geld te verzamelen. De verzamelaar-visser-jager is nooit uit ons verdwenen, ook al is het niet meer echt nodig. Deze tendens heeft zelfs daarmee iets in werking gezet, waardoor het kunstmatig veranderen van het klimaat in de drogere gebieden het leven onmogelijk zal maken en waardoor de dichtst bevolkte delen van de wereld, die voor een groot deel aan zee liggen, onder water komen te liggen.

Echter, we bevinden ons in een overgangsfase.

Nu heeft de industrie zich macht toegeëigend en maakt verregaand misbruik van psychologische verworvenheden – die bedoeld waren de mens te helpen – om listig ons hun rommel te laten consumeren, waardoor koolhydraten nu in diskrediet zijn geraakt. Alsof koolhydraten vergif zijn. De pendel slaat dus door naar het andere uiterste. Hierover later meer. Multinationals verdienen dik aan onechte eet- en drinkproducten en er gaan miljarden euro’s om in twijfelachtige gezondheidsproducten en additieven. De auteurs steenrijk van de verkoop van hun boeken over extreme diëten

Er wordt verondersteld dat het dieet van de verzamelaar-visser-jagermensen van het neolithicum/stenen tijdperk het ideale dieet was. Deze leefwijze vergde veel areaal. Waarschijnlijk woonden er maar enkele tienduizenden mensen op een oppervlakte van het Nederland van nu.

Het eten van veel eiwitten was en is nog steeds leeftijd verkortend. De mens is een alleseter maar individuele verschillen blijven bestaan en ook de omstandigheden waaronder men leeft bepalen heel veel. Woont men binnen de poolcirkel op de savanne of in het oerwoud, dan is het voedselaanbod heel verschillend. Tijdens een afkoeling van het klimaat zal het dieet meer uit vlees hebben bestaan. In drogere gematigd warme perioden meer uit zaden van vooral grasachtigen en in een warme vochtige periode meer uit vruchten en noten. Al deze perioden heeft de mens meegemaakt op soms hetzelfde deel van de aarde.

Tijdens een vrucht-etende periode schijnt de mens een gen rijker te zijn geworden zodat alcohol in plaats van een sterk vergif nu alleen nog maar giftig is bij overmatig gebruik. Een eland mist dit gen en hier waar ik leef op het Zweedse platteland komen in de vroege herfst de elanden naar de bebouwing om zich goed te doen aan de appels van de vele appelbomen in de tuinen. De appels gisten in de pens en zo ontstaat er een beetje alcohol. Al gauw lopen de elanden te slingeren op hun toch al lange slungelige benen. Het kan hier slechts gaan om een weinig alcohol en een halve dag pensgisting.

Onze menselijke voorouders en apen hadden in de vruchtperiode het zien van kleuren nodig. De visueel ingestelde primaten hadden en hebben dat nodig om de rijpheid van een vrucht te bepalen, maar de anti-oxydanten die de vruchten hun kleur geven maken de primaten en hun darmflora in onvoldoende mate zelf aan en dus is de voor ons bekoorlijke kleur van een vrucht in feite levensnoodzakelijk. Veel anti-oxydanten zijn geel, oranje, rood of paars van kleur.

De noordelijke gebieden van Amerika, Europa en Azië zijn beperkt in hun totale biodiversiteit en dan met name Europa omdat het migreren van levensvormen bij het beginnen van bijv. de laatste ijstijd dood liep op de vergletscherde bergketens in het Zuiden, die Oost-West lopen. Via Noord-Zuid lopende bergketens zoals de Rocky Mountains, Japan en de Oeral is dat makkelijker. Japan alleen heeft daarom meer planten en diersoorten dan heel Europa.

In een koude periode of een relatief koud gebied zijn grassen en grazende dieren in de meerderheid. Dit vraagt om een meer vleesetende leefstijl van jagers, die geleidelijk overging in het houden van dieren. Dieren temmen, noemt men dat. Maar ik denk meer aan weesdieren en dat vooral vrouwen hiermee begonnen zijn. Zo kreeg de mens naast de hond dieren die de mens nu permanent van vervoer, wol, huiden, vlees, botten en melk voorzag. Het gras dat de mens niet kan verteren werd door schaap, geit en koe tot melk gemaakt. En zo kreeg de mens een gen toebedeeld om het melksuiker, de lactose, te kunnen verteren, doordat het de beschikking als volwassene kreeg over het enzym lactase, dat voorheen alleen de baby’s hadden. En net als van druif tot wijn als van gerst tot bier metamorfoseerde melk in kaas boter en yoghurt.

In bepaalde tijden en/of streken waar de mens overging op het telen van wilde planten als granen, lijnzaad/vlas en peulvruchten kwam de mens in een heel snelle ontwikkeling. Heel lang had de mens deze in het wild verzameld. Het werd een meer zekere vorm van voedselvoorziening. En zo kregen de baby’s al vrij vroeg een vast hapje en werd borstvoeding eerder beëindigd met als gevolg dat de moeder eerder zwanger kon worden. De bevolking groeide plotseling snel en voor het eerst bleven de mensen op een vaste plek wonen. Dorpen ontstonden, gespecialiseerde ambachten zagen het daglicht en de eerste epidemieën teisterden de mens. Waarschijnlijk ontstond toen het paradijsverhaal in de bijbel maar ook in andere culturen van God’s volk. Ook de wijze adviezen in de Torah ten aanzien van hygiëne, landbouw en omgang met elkaar, kwamen letterlijk uit de hemel gevallen. En dit alles omdat we een gen kregen om zetmeel in suiker om te zetten. Een hond bijvoorbeeld kan dat niet en een koe alleen dankzij bacteriën in de pens. Bij ons mensen geschiedt de omzetting al in de mond door het enzym amylase in ons speeksel dankzij dat gen.

Wat mij mijn leven lang al met bewondering en dankbaarheid vervult is hoe uit wild gras door soortkruising, wat normaal alleen met kunstgrepen in een laboratorium mogelijk is, daar in het Nabije Oosten graan ontstond op de akkers en zo ons tarwe en spelt gaf. Vruchten, groente, noten, zaden, vis, vlees, eieren en (gefermenteerde) melk zijn dus natuurlijke voedingsmiddelen waarbij ethiek, klimaat en persoonlijke gesteldheid de keus bepaald.

De industriële eet- en drinkwaren, ik noem het bewust geen voedingsmiddelen, hebben niet alleen de aarde veel verdriet gedaan, maar waren en zijn een grote aanslag op lichaam en geest. Heel doordacht zijn er in grote mate ingrediënten aan toegevoegd zoals glutamaat, suiker en zout die alle drie verslavend zijn en dat verlokt door beelden van vrolijke, gelukkige, mensen, volmaakte gezinnen vertoevend in een pure natuur. En dan wat condens op een glas frisdrank.

Ik denk dat het lichaam best bestand is tegen het af en toe gebruiken van dat eten of drinken, al bekomt het mij zelf slecht en voorkom ik dat zoveel mogelijk. Maar het hersenspoelen zodat het hele dieet uit deze winkel bestaat, is zorgelijk. Te meer omdat er veel slachtoffers zijn van de ziekten die hierdoor veroorzaakt worden.

Als een mens gezond kan blijven van al dit fabrieksmatig veranderde ofwel gemodificeerde eten en drinken dan zal dit vermoedelijk duizenden jaren in beslag nemen, tenzij de mens genetisch gemodificeerd wordt d.m.v. gene-engineering. Een evolutie van duizenden jaren maakte dat de hond aangepast was aan slecht eten. De hond kreeg de restjes toegeworpen als dank voor de hulp bij de jacht, het bewaken van het huis en vee en vermaak van de kinderen. Een wolf, de voorouder van de hond, wordt ziek en gaat dood van dit hondenvoedsel.

Ons lichaam en zeker ons microleven in de darmen, waar we één mee zijn, zijn niet aangepast aan processed food wat blijkt uit de vele welvaartsziekten. Maar ook ons basiseten is flink veranderd door genetici waarbij de vraag van de handel doorslaggevend is en niet van het volk. En natuurlijk is ook de manier van telen of fokken van invloed.

Zo kom ik bij mijn motto: Alles groeit door aandacht

Ruurd Walrecht
10 januari 2020, Lönnagård